Centrum Kultury Gminy Dębowiec

Aktualności

a A A+
(2016-09-16 12:09:06)

Szlakiem historii


"Dopóki ich wspominamy, Oni jeszcze są żywi ....

na przekór i pomimo lat! "

Halina Birenbaum

W niezwykłej  lekcji historii wzieli udział  uczniowie Gimnazjum w Dębowcu za sprawą P. Bronisława Brudnego - Radnego Gminy, prywatnie miłośnika historii, Gminnego Ośrodka Kultury w Dębowcu oraz Dyrekcji tegoż Gimnazjum.

Niewiele osób wie, iż w niedalekim Goleszowie, bardzo urokliwej miejscowości śląska cieszyńskiego, w czasie drugiej wojny światowej mieścił się KL Golleschau - podobóz Auschwitz-Birkenau. Parę lat temu, dzięki staraniom emerytowanego nauczyciela, pana Pawła Stanieczka w podziemiach Gminnego Ośrodka Kultury otwarto Izbę Oświęcimską. Ekspozycja obejmuje liczne dokumenty, oryginalne elementy wyposażenia, obozowe ubrania, osobiste pamiątki więźniów.

Podobóz w goleszowskiej cementowni powstał lipcu 1942 r. Pod koniec 1942 roku w podobozie przebywało około 300 więźniów. Z miesiąca na miesiąc ich liczba rosła, tak że w styczniu 1945 roku było ich już 1054, w tym 1008 Żydów. Pochodzili z rożnych krajów, a najwięcej z Polski, Czech, Francji, Holandii, Belgii i Węgier.

Pracowali w najtrudniejszych działach  cementowni i w kamieniołomach - około 700 zmarło z wycieńczenia lub zostało zamordowanych. Robotnicy cywilni pomagali w rożny sposób uwięzionym, dostarczając żywność, ale przede wszystkim cebulę i czosnek- jedyne dostępne wtedy lekarstwa.

Likwidację goleszowskiego podobozu rozpoczęto w drugiej połowie stycznia 1945 roku, kiedy front zbliżał się do Oświęcimia. Tych więźniów, których nie zdołano wywieźć wagonami towarowymi w głąb Rzeszy, prowadzono piechotą do Wodzisławia. Dla wielu z nich była to ostatnia droga, trzeba zaznaczyć że styczeń był wyjątkowo mroźny tego roku. Ubrani w same pasiaki, nieludzko wychudzeni, pozbawienia godności szli z nadzieją na wolność, niestety wielu zmarło z wycieńczenia, słabnących i niezdolnych do dalszego marszu dobijano, pozostawiając zamarznięte zwłoki. Zmarłych pochowano w zbiorowych mogiłach. Marsz ten nazwano później „marszem śmierci” .

Podczas pobytu w goleszowskiej izbie uczniowie, prócz ciekawej prelekcji kustosza Pawła Stanieczka, mogli obejrzeć film Gustawa Szepke -"Dopisani do Listy Schindlera". Film jest unikatowym dokumentem poświęconym właśnie podobozów KL Auschwitz. Jest zapisem relacji między miejscową ludnością a więźniami, opowiada o sposobach przetrwania w kamieniołomach, ucieczkach i ostatecznej likwidacji podobozu, Marszu Śmierci i transporcie do kolejnych podobozów pracy. Jest to również historia więźniów uratowanych przez Emilię i Oskara Schindlerów.

Po zakończonej prelekcji udaliśmy się z P. Pawłem "szlakiem oświęcimskim"prowadzącym sprzed Gminnego Ośrodka Kultury poprzez kamieniołom na Jasieniowej, aż do dawnego wyrobiska, gdzie obecnie mieści się malownicze jeziorko Ton. Tam młodzież korzystając z uroków lata urządziła sobie biwak.

W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się w dębowieckich "Dolcach", gdzie znajduje się grób wojenny pod Laskiem „Dólka”. Zapalając symboliczny znicz, minutą ciszy uczciliśmy pamięć tych co zginęli ( w dębowieckiej mogile spoczywa 19 ciał więźniów z podobozu ).

Była to niewątpliwe wspaniała, żywa lekcja historii, a historia opowiadana z wielką pasją przez Pana Pawła zapewne pozostanie na długo w pamięci naszej młodzieży.

 

GOKSiT